Beyin sapı ameliyatı, beyin sapında lokalize olan tümörlerin alınması amacıyla yapılan karmaşık ve yüksek risk içeren bir cerrahi müdahaledir. Bu tür ameliyatlar, beyin sapının hayati fonksiyonları kontrol eden merkezlerden oluşması nedeniyle oldukça zorludur. Beyin sapında gelişen her tümör ameliyatla çıkarılamayabilir ve bazı durumlarda cerrahi yerine radyoterapi gibi alternatif tedavi yöntemleri tercih edilebilir. Beyinde tümör oluşumu hem hasta hem de hasta yakınları açısından oldukça zorlu bir süreçtir. Ameliyat kararı alınırken, hasta ailesinin desteğine ihtiyaç duyar.

Beyin sapında tümör tanısı kesinleştikten sonra, tümörün iyi huylu veya kötü huylu olma durumuna göre cerrahi yöntemin planlaması yapılır. Ameliyat öncesinde laboratuvar testleri ve görüntüleme tetkikleri gerçekleştirilir, ayrıca hasta için anesteziyoloji bölümünden onay alınır. Bu süreç, beyin sapı ameliyatı öncesinde tamamlanması gereken son aşamadır. Sorun bulunmuyorsa, hasta genellikle ameliyat sabahı hastaneye yatırılır.

Ameliyat genel anestezi altında gerçekleştirilir. Ameliyat yapılacak alandaki saçlar traş edilir ve baş uygun bir pozisyona getirilir. Başın hareket etmemesi için çivili başlık takılır. Baş bölgesi antiseptik solüsyonla temizlenir ve çevresi steril örtüyle kapatılır. Sonrasında kraniotomi adı verilen kafatasının açılması işlemine geçilir.

Önceden belirlenen sınırlarda kesi yapılarak, kemik üzerindeki cilt, cilt altı, periost ve galea dokuları sıyrılır. Özel bir matkap kullanılarak belirlenen büyüklükte kemik parçası kafatasından çıkarılır. Beyin sapı ameliyatından sonra bu parça tekrar yerine kapatılacağından uygun şekilde steril olarak saklanır. Kafada açılan yerde, beyni saran zar tabakası görünür hale gelir ve bu zar açılarak beyin dokusuna ulaşılır. Beyin sapına yerleşen tümörü almak için bilgisayar destekli navigasyon sistemi kullanılabilir. Mikroskop altında yapılan bu ameliyatta, beyin dokusunun korunması amacıyla yumuşak pamuklar kullanılarak tampon alan oluşturulur. Uygun bir yerden beyne zarar vermeden tümörün bulunduğu beyin sapına ulaşılır. Uygun görülen cerrahi teknik uygulanarak, tümör bulunduğu yerden çıkarılır. Kanama kontrolü yapılır ve problem tespit edilmezse, başta yapılan işlemlerin tersi uygulanarak dura zar kapatılır, çıkarılan kemik parçası yerine konur ve kafatasına sabitlenir. Sırasıyla kemik üzerindeki dokular kapatılır. Eğer tümör beyin sapında hasar oluşturmuşsa, bu hasarların tamiri ameliyat esnasında gerçekleştirilir.

Ameliyatın ardından hasta yoğun bakıma alınır. Hastanın koluna serum takılır, idrar sondası yerleştirilir ve göğsünde kalp izlemeye yardımcı kablolar bulunur. Ameliyat yapılan yer pansumanla kapatılır ve el parmaklarından birine kan oksijen ölçümü yapan bir kablo takılır. Hastanın bilinci sürekli kontrol altında tutulur ve bu nedenle ilk gece sık sık uyandırılır.

Beyin sapı ameliyatları, ileri teknoloji gerektiren ve multidisipliner bir ekip çalışması gerektiren kompleks operasyonlardır. Cerrahlar, nörologlar, anestezistler ve yoğun bakım uzmanları bu süreçte kritik rol oynar. Ameliyat sonrası rehabilitasyon süreci de hastanın iyileşmesinde önemli bir yer tutar. Hastanın motor ve kognitif fonksiyonlarının değerlendirilmesi ve gerekli terapilerle desteklenmesi gerekebilir.