Prostat kanseri ameliyatı, erkeklerin genital bölgesinde yer alan ve salgı yapan hücrelerin anormal gelişiminin tedavisinde kullanılır. Prostat, mesanenin çıkışını çevreleyen ve meninin akışkanlığında rol oynayan bir salgı bezidir. Salgılamayı yapan hücrelerden ve çevresindeki dokulardan meydana gelir. Prostat kanserine neyin sebep olduğu tam olarak bilinmemekle birlikte yüksek ihtimalle genetik yatkınlık sebebiyle meydana geldiği düşünülmektedir. Prostat kanserinin çoğu kalıtım yoluyla geçmektedir. Prostat kanseri olan hastaların erkek çocuklarında veya erkek kardeşlerinde prostat kanserine yakalanma riski diğer erkeklere göre 2-9 kat daha yüksektir. Prostat kanseri kontrolleri 50 yaş ve üzerinde yapılırken, eğer ailede prostat kanseri mevcudiyeti varsa bu araştırma 40 yaş üzerinde yapılır. Diğer yandan ilerlemiş yaş, olumsuz çevre koşulları, yağlı beslenme, hormonlar, vitamin eksikliği gibi etkenler de hastalığın meydana gelmesine sebep olabilir.

Yapılan araştırmalarda prostat kanserinin 70 yaş üzeri erkeklerin yarısından fazlasında, 90 yaş üzerindeki erkeklerin ise hemen hemen hepsinde mikroskobik düzeyde görüldüğü anlaşılmıştır. Yapılan bir diğer araştırmada ise hiçbir rahatsızlığı olmayan bir erkeğin hayatı boyunca prostat kanserine yakalanma riskinin yaklaşık olarak %17 olduğu kanıtlanmıştır. Yani ortalama olarak her sağlıklı 6 erkekten biri prostat kanserine yakalanma riski taşır. Prostat kanserinin kendine özgü bir özelliği vardır. Bu da birbirinden çok farklı karakterde olan latent form ve klinik aktif forma sahip olmasıdır. Latent formda hastalık hayat boyu hiç tanı konmadan sessiz kalabilirken, klinik aktif form ise mesanenin dışına çevre dokulara sıçrayarak yayılabilir. Erken teşhis konulmadığı takdirde prostat kanseri lenf düğümleri ve kemikler başta olmak üzere akciğer, karaciğer ve diğer organlara da yayılabilir.

Prostat kanserinin belirtileri ortaya çıkmadan önce erken tanısı için bazı tarama yöntemleri kullanılır. Bu tarama yöntemleri en az yılda bir kez olmak kaydıyla 50 yaşından sonraki tüm erkeklere önerilmektedir. Prostatın parmakla muayenesinde, bölge vazelinle kayganlaştırılıp eldivenli parmak ile makattan prostat muayene edilir. Hastanın kan örneğinde laboratuvarda, PSA adı verilen prostatın kanallarını ve asinilerini döşeyen hücrelerden salgılanan bir enzim testi yapılır. Bunların dışında hastadan başka tetkikler de istenebilir. Ultrason ile prostat bezindeki anormal bölgeler ve mesane görüntülenir. Rektum yoluyla prostata bir iğne batırılarak test için doku örneği alınır ve bu dokuda kanser hücrelerinin varlığı araştırılır. Prostat kanserinin kesin tanısı biyopsi ile konulur. Cerrahi yolla da prostata ait belirtiler ortadan kaldırılabilir.

Prostat kanseri ameliyatı açık ve kapalı olmak üzere iki farklı yöntem ile yapılır. Açık ameliyat, hastanın göbeğinin altından 10-13 santimetre arasında bir kesi açılarak yapılır. Açılan kesikten mesane ve prostat bölgesine ulaşılır. Mesane yolunu tıkayan dokular bütün halde o bölgeden çıkarılır ve prostat kapsülü yerinde bırakılır. Kesi yerleri dikiş ile tutturularak hasta ameliyattan çıkarılır. Sonda açık prostat ameliyatı sonrası 5-7 gün hastada takılı kalır. Kapalı ameliyatta ise kesi yapılmaksızın penis ucundan prostat bölgesine ulaşılır. Penisin ucundan prostat bölgesine gönderilen kamera sayesinde ameliyat monitörden izlenerek yapılır. Mesane yolunu tıkayan dokular parçalar halinde o bölgeden çıkarılır. Sonda kapalı prostat ameliyatı sonrası 2-3 gün hastada takılı kalır. İki yöntem arasındaki en büyük fark, sondanın hastada takılı kalma süresidir. Prostat kanseri ameliyatı sonrası çıkarılan parçanın ne türde olduğunu anlamak için patolojiye gönderilmesi gerekir. Sonuç beklenenin aksine kötü huylu çıkarsa, hastaya kemoterapi ve radyoterapi gibi ek tedavi yöntemleri uygulanır.

Prostat kanseri ameliyatı sonrası hastaların dikkat etmesi gereken bazı önemli noktalar vardır:

• Doktorunuzun verdiği ilaçları düzenli olarak kullanın.
• Sonda takılı olduğu süre boyunca hijyen kurallarına dikkat edin.
• Ameliyat sonrası ağır kaldırmaktan ve yorucu aktivitelerden kaçının.
• Bol su tüketin ve lifli gıdalarla beslenin.
• Kontrol randevularınızı ihmal etmeyin.

Prostat kanseri ameliyatı, erken teşhis ve doğru tedavi yöntemleri ile başarı oranı yüksek bir tedavi seçeneğidir. Sağlıklı bir yaşam için düzenli kontrollerinizi yaptırmayı ihmal etmeyin.